Aceptación social de las energías renovables en EuropaEstudio comparativo entre la provincia de Jaén (España) y condado de Somogy (Hungría)

  1. Francisco Javier Rodríguez-Segura
  2. Marina Frolova
  3. Juan Carlos Osorio-Aravena
Revista:
Anales de geografía de la Universidad Complutense

ISSN: 0211-9803

Any de publicació: 2023

Volum: 43

Número: 1

Pàgines: 211-236

Tipus: Article

DOI: 10.5209/AGUC.85946 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAccés obert editor

Altres publicacions en: Anales de geografía de la Universidad Complutense

Resum

Bien que l'acceptation générale des énergies renouvelables en Europe soit élevée, cette perception est souvent très différente dans le contexte local où se situent les projets d'énergie renouvelable, ce qui peut constituer un obstacle à la transition énergétique. Cet article, à travers une enquête structurée pour deux études de cas européennes, la province de Jaén (Espagne) et le comté de Somogy (Hongrie), vise à montrer les facteurs qui influencent la perception et l'acceptation des énergies renouvelables par la société. Les résultats ont été analysés statistiquement en corrélant les variables "acceptabilité", "localisation" et "technologies" par le biais de tableaux de contingence et de tests non paramétriques tels que le χ² de Pearson et le V de Cramer. Les tests appliqués montrent une forte acceptabilité des énergies renouvelables. Les tests appliqués montrent une grande acceptabilité de toutes les technologies et de tous les emplacements proposés, avec une préférence pour les installations solaires photovoltaïques et les tailles moyennes, dans des zones non cultivées ou dégradées sur le plan environnementa.

Informació de finançament

Este trabajo se elaboró en el marco del proyecto “Adaptación a la transición energética sostenible en Europa: Aspectos ambientales, socioeconómicos y culturales (ADAPTAS)” (Ministerio de Economía, Industria y Competitividad y Agencia Estatal de Investigación de España y Fondo Europeo de Desarrollo Regional, CSO2017-86975-R), y bajo la beca de Formación de Profesorado Universitario financiada por el Ministerio de Educación y Formación Profesional de España (FPU18/ 01549).

Referències bibliogràfiques

  • Abril, G. (2022): Orbán pone en jaque la unidad europea con su rechazo a aprobar sanciones a la energía rusa. El País, 6 de abril, 2022. Disponible en: https://elpais.com/internacional/2022-04-06/orban-afirma-que-no-aceptara-mas-sanciones-energeticas-contra-rusia-y-pagara-por-el-gas-en-rublos-si-moscu-lo-pide.html
  • Agencia Andaluza de la Energía (2020): Informe de Infraestructuras Energéticas de la Provincia de Jaén. Junta de Andalucía. Disponible en: https://www.agenciaandaluzadelaenergia.es/sites/default/files/Documentos/Planificaci%C3%B3n/informe_prov_ja_miea_2020_12_31.pdf
  • Aparicio, L. (2020): Los agricultores se frotan las manos ‘plantando’ paneles solares. El País, 31 de octubre 2020. Disponible en: https://elpais.com/economia/2020-10-30/los-agricultores-se-frotan-las-manos-plantando-paneles-solares.html
  • Batel, S. (2020): Research on the Social Acceptance of Renewable Energy Technologies: Past, Present and Future. Energy Research & Social Science 68 (October): 101544. https://doi.org/10.1016/j.erss.2020.101544
  • Bertinat, P. (2016): Transición energética justa: pensando la democratización energética. Uruguay: Friedrich-Ebert-Stiftung. Europa Press (2022): Aprobado el decreto ley "omnibus" de medidas contra la guerra de Ucrania tras incluir las observaciones de la Abogacía.
  • Europa Press, 22 de abril, 2022. Disponible en: https://www.europapress.es/comunitat-valenciana/noticia-aprobado-decreto-ley-omnibus-medidas-contra-guerra-ucrania-incluir-observaciones-abogacia-20220422131201.html
  • European Commission (2006): Attitudes towards Energy. Eurobarometer. Disponible en: https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/1500
  • European Commission (2012): Energy for all: EU support for developing countries. Eurobarometer. Disponible en: https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/1032 European Commission. (2019): Europeans’ attitudes on EU energy policy. Eurobarometer. Disponible en: https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2238
  • Ek, K. (2005): Public and Private Attitudes towards ‘Green’ Electricity: The Case of Swedish Wind Power. Energy Policy 33, no. 13 (September): 1677–89. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2004.02.005.
  • El País (2022): Crisis Energética y Europa. El País, 9 de marzo, 2022. Disponible en: https://elpais.com/opinion/2022-03-09/crisis-energetica-y-europa.html
  • Fernández, J. (2021): En pie de guerra por las energías renovables. Información, 3 de Julio, 2021. Disponible en: https://www.informacion.es/sociedad/2021/07/03/pie-guerra-energias-renovables-54627258.html
  • Frolova, M., Frantál, B., Ferrario, V., Centeri, C., Herrero-Luque, D., & Grónás, V. (2019): Diverse energy transition patterns in Central and Southern Europe: A comparative study of institutional landscapes in the Czech Republic, Hungary, Italy, and Spain. TÁJÖKOLÓGIAI LAPOK, 17(Spec.), 65-89. Disponible en: http://real.mtak.hu/106845/1/06_Frolovaetal.pdf
  • Gareiou, Z., Drimili, E., y Zervas, E. (2021): Public Acceptance of Renewable Energy Sources. Low Carbon Energy Technologies in Sustainable Energy Systems, 309–27. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-822897-5.00012-2.
  • Horváth, F. (2021): SZITA KÁROLY: ELINDULHAT A KAPOSVÁRI BIOMASSZA Fűtőmű Építése. Kaposvármost.Hu, 16 de diciembre, 202. Disponible en: https://kaposvarmost.hu/hirek/kaposvari-hirek/2021/12/16/rendkivuli-kozgyules-december-2021.html
  • Hungarian Central Statistical Office (2020): A lakónépesség nem szerint, január 1. KSH. Központi Statisztikai Hivatal. Disponible en: https://www.ksh.hu/docs/hun/xstadat/xstadat_eves/i_wdsd003c.html
  • Instituto de Estadística y Cartografía de Andalucía. (n.d): Datos Espaciales de Referencia de Andalucía (DERA). Junta de Andalucía. Disponible en: https://www.juntadeandalucia.es/institutodeestadisticaycartografia/DERA/datos_espaciales.htm
  • International Business Machines Corporation (2021): V de Cramer. IBM. Disponible en: https://www.ibm.com/docs/es/cognos-analytics/11.1.0?topic=terms-cramrs-v
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (2022): Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Summary for Policymakers. Disponible en: https://report.ipcc.ch/ar6wg2/pdf/IPCC_AR6_WGII_FinalDraft_FullReport.pdf
  • Instituto Nacional de Estadística (2020). Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero. INE. España. Disponible en: https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2876
  • Instituto Nacional de Estadística (2021): Índice de envejecimiento por provincia. INE. España. Disponible en: https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=1489
  • Kapospont (2022): Megkezdődött a kaposvári biohőtermelő üzem építése. Kapospont, 16 de marzo, 2022. Disponible en: https://kapos.hu/hirek/gazdasag/2022-03-16/megkezdodott_a_kaposvari_biohotermelo_uzem_epitese.html
  • Központi Statisztikai Hivatal (2013): SOMOGY MEGYE SZÁMOKBAN. Disponible en: https://www.ksh.hu/docs/hun/xftp/idoszaki/regiok/mesz/14_so.pdf
  • Lagendijk, A., Kooij, H.J, Veenman, S., y Oteman, M. (2021): Noisy Monsters or Beacons of Transition: The Framing and Social (Un)Acceptance of Dutch Community Renewable Energy Initiatives. Energy Policy 159 (December): 112580. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2021.112580.
  • López, J. (2019): Protesta de centenares de personas de Villanueva del Arzobispo contra la contaminación ambiental. ABCandalucía, 16 de noviembre, 2019. Disponible en: https://sevilla.abc.es/andalucia/jaen/sevi-protesta-centenares-personas-villanueva-arzobispo-contra-contaminacion-ambiental-201911161953_noticia.html
  • Magyarország Kormánya (2021): MÁTÓL ÚJABB HAT MEGYE LAKOSAI JELENTKEZHETNEK A NAPELEMES PÁLYÁZATRA. Disponible en: https://kormany.hu/hirek/matol-ujabb-hat-megye-lakosai-jelentkezhetnek-a-napelemes-palyazatra
  • Magyar Köztársaság (2008): évi CII. Törvény a Magyar Köztársaság 2009. évi költségvetéséről. Disponible en: https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=A0800102.TV&searchUrl=/gyorskereso%3Fkeyword%3DA%2520kedvezm%25C3%25A9nyezett%2520k%25C3%25B6rzetek%2520besorol%25C3%25A1sa
  • Martín-Arroyo, J. (2022): Atrapados en la lluvia de megaparques renovables. El País, 7 de enero, 2022. Disponible en: https://elpais.com/economia/2022-01-07/atrapados-en-la-lluvia-de-megaparques-renovables.html
  • Martín Murillo, L., Rivera Alejo, J., y Castizo Roble, R. (2018): Cambio Climático y Desarrollo Sostenible en Iberoamérica 2018. (Informe La Rábida, Huelva). Disponible en: https://www.fundacioncarolina.es/wp-content/uploads/2019/06/SEGIB-Informe-La-Ra%CC%81bida-2018-completo-2.pdf
  • Medina, M. A. (2022): 180 asociaciones ecologistas y sociales protestan en Madrid contra los megaproyectos de renovables en zonas rurales. El País, 16 octubre, 2022. Disponible en: https://elpais.com/clima-y-medio-ambiente/cambio-climatico/2021-10-16/la-espana-vacia-protesta-en-madrid-contra-los-megaproyectos-de-renovables-en-zonas-rurales.html
  • Mezei, C., Horváthné Kovács, B., Barna, R., Csonka, A., Szabó, K., Nagy, M., ... y Gelencsér, G. (2018): Economic and ecological factors of territorial capital in Koppany Valley micro region. In Socio-economic, environmental and regional aspects of a circular economy. International Conference for the 75th Anniversary of DTI. Pécs, Magyarország, 2018.04. 19-2018.04. 20.. MTA KRTK RKI Transdanubian Research Department. Disponible en: http://www.regscience.hu:8080/xmlui/bitstream/handle/11155/1719/mezei_economical_2018.pdf?sequence=1
  • Musall, F. D., y Kuik, O. (2011): Local Acceptance of Renewable Energy—A Case Study from Southeast Germany. Energy Policy 39, no. 6: 3252–60. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2011.03.017.
  • Oreskes, N. (2018): The Scientific Consensus on Climate Change: How Do We Know We’re Not Wrong? En Elisabeth A. Lloyd & Eric Winsberg (eds.), Climate Modelling: Philosophical and Conceptual Issues. Springer Verlag. pp. 65-99. https://doi.org/10.1126/science.1103618
  • Osorio-Aravena, J. C., Rodríguez-Segura, F. J., Frolova, M., Terrados-Cepeda, J., & Muñoz-Cerón, E. (2022): How much solar PV, wind and biomass energy could be implemented in short-term? A multi-criteria GIS-based approach applied to the province of Jaén, Spain. Journal of Cleaner Production, 132920. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.132920
  • Pasqualetti, M. J. (2011): Social barriers to renewable energy landscapes. Geographical Review 101, no. 2: 201–23. Disponible en: http://www.jstor.org/stable/41303623.
  • Pérez Pérez, B. (2016): Aplicación de técnicas de investigación social para la gestión y ordenación de paisajes emergentes de energías renovables. Tesis Doctoral. Universidad de Granada. Disponible en: http://hdl.handle.net/10481/42674
  • Prados, M. J. (2010): Renewable energy policy and landscape management in Andalusia, Spain: The facts. Energy Policy, 38(11), 6900–6909. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2010.07.005
  • Real Decreto 413/2014, de 6 de junio, por el que se regula la actividad de producción de energía eléctrica a partir de fuentes de energía renovables, cogeneración y residuos. Boletín Oficial del Estado, núm. 140, de 10 de junio de 2014, pp. 43876 – 43978. Disponible en: https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2014-6123
  • Rodríguez Cámara, J. (2016): Firmas de 650 tosirianos para exigir que la planta de biomasa sea limpia. DiarioJaén, 7 de junio, 2016. Disponible en: https://www.diariojaen.es/provincia/firmas-de-650-tosirianos-para-exigir-que-la-planta-de-biomasa-sea-limpia-YY1643067
  • Rodríguez Segura, F. J., y Frolova, M. (2021): Los Contextos Institucionales De La transición energética En España Y Hungría: La Diversidad De Un Objetivo Comunitario. Boletín De La Asociación De Geógrafos Españoles, n.º 90 (agosto). Madrid, Spain. https://doi.org/10.21138/bage.3130
  • Ruggiero, S., Onkila, T., & Kuittinen, V. (2014): Realizing the Social Acceptance of Community Renewable Energy: A Process-Outcome Analysis of Stakeholder Influence. Energy Research & Social Science 4 (December): 53–63. https://doi.org/10.1016/j.erss.2014.09.001
  • Ruiz-Arias, J. A., Terrados, J., Pérez-Higueras, P., Pozo-Vázquez, D., & Almonacid, G. (2012): Assessment of the renewable energies potential for intensive electricity production in the province of Jaén, southern Spain. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16(5), 2994-3001. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.02.006
  • Somogy Megyei Önkormányzat (2021): Somogy Megye Területfejlesztési Programja. Somogy Megyei. Disponible en: http://www.terport.hu/sites/default/files/somogy_megye_teruletfejlesztesi_program_tars_ih_09.12.pdf
  • Scherhaufer, P., Höltinger, S., Salak, B., Schauppenlehner, T., & Schmidt, J. (2017): Patterns of Acceptance and Non-Acceptance within Energy Landscapes: A Case Study on Wind Energy Expansion in Austria. Energy Policy 109 (October): 863–70. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2017.05.057.
  • Schumacher, K, F. Krones, R. McKenna, y F. Schultmann. (2019): Public Acceptance of Renewable Energies and Energy Autonomy: A Comparative Study in the French, German and Swiss Upper Rhine Region. Energy Policy 126 (March): 315–32. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.11.032.
  • Toledo, C., y Alessandra, S. (2021): Agrivoltaic systems design and assessment: A critical review, and a descriptive model towards a sustainable landscape vision (three-dimensional agrivoltaic patterns). Sustainability, 13(12), 6871. https://doi.org/10.3390/su13126871
  • Tinoco Gómez, O. (2008): Una aplicación de la prueba chi cuadrado con SPSS. Industrial Data 11, no. 1 (2008): 73-77. Redalyc. Disponible en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=81611211011
  • Titov, A., Szabó, K., & Horváthné Kovács, B. (2018): Social and Natural Opportunities for the Renewable Energy Utilization in the Koppany Valley Development Area. In MIC 2018: Managing Global Diversities; Proceedings of the Joint International Conference, Bled, Slovenia, 30 May–2 June 2018 (pp. 232-332). Koper, Izola: University of Primorska Press. Disponible en: https://www.hippocampus.si/ISBN/978-961-7023-92-3/237.pdf
  • Titov, A., Kövér, G., Tóth, K., Gelencsér, G., & Kovács, B. H. (2021): Acceptance and Potential of Renewable Energy Sources Based on Biomass in Rural Areas of Hungary. Sustainability 13, no. 4 (February): 2294. https://doi.org/10.3390/su13042294.
  • Urrea Corres, M. (2011). La política energética de la Unión Europea a la luz del Tratado de Lisboa. En Seguridad, modelo energético y cambio climático, 115-144. Madrid: Ministerio de Defensa, Subdirección General de Publicaciones. Disponible en: http://repositori.uji.es/xmlui/bitstream/handle/10234/118405/politica+energetica_urrea+corres_2011.pdf?sequence=1
  • Weiperth, A. (2018): Faunisztikai (vízi makrogerinctelen, hal és herpetológiai) és vízminőség monitoring vizsgálatok a Koppányvölgyi Élőhely Rehabilitációs Kísérleti Területen. Research Report; HSA Ecological Research Centre: Budapest, Hungary. Disponible en: https://koppanyvolgy.files.wordpress.com/2018/06/weiperth-andrc3a1s_kutatc3a1si-jelentc3a9s_zc3b6ld-forrc3a1s-program_ptkf-657-2017.pdf